De twee kastelen van de Hollandse Waterlinies

Slot Loevestein vind ik fascinerend, juist door de plek die dit kasteel inneemt in het landschap en in de geschiedenis van Nederland. Ik ben altijd weer onder de indruk van de waterrijke omgeving en de rol van water als verdedigingsmiddel. Dat geldt trouwens ook voor het enige andere kasteel in de Hollandse Waterlinies: het Muiderslot.

Bring yourself, Sietse will do the same

Sietse van Berkel is 33 jaar. Hij is BMX-atleet (ex-wereldkampioen) en fietst het liefst langs de kastelen in het waterliniegebied.

Sietse van Berkel

Ik ben professioneel BMX-atleet en bezoek graag Slot Loevestein en de omgeving om inspiratie opdoen. BMX is een van de extreme sports, waarbij je wedstrijden doet met een stuntfiets. Omdat er nog niet veel regels zijn in deze sport, komt er vooral veel creativiteit bij kijken. En heb je een stuk inspiratie nodig. Daarbij speel ik graag met tegenstellingen en het bij elkaar brengen van verschillende werelden.

Loevestein tussen twee rivieren

Water is een belangrijk thema voor Slot Loevestein. Het kasteel werd in de 14^e eeuw gebouwd op een strategische plek tussen twee rivieren in het grensgebied van Gelderland. In de functie van staatsgevangenis bood water een natuurlijke muur om gevangenen binnen te houden. En als onderdeel van de Hollandse Waterlinies hield het juist de vijand buiten de vesting. In onze tijd speelt water nog steeds een grote rol. We hebben te maken met een stijgende zeespiegel en het gevaar van overstromingen. In het laaggelegen Nederland zullen we meer ruimte moeten maken voor het water.

Wat wij normaal vinden, is best heel bijzonder.

Waterburcht Muiderslot

Sietse van Berkel cycling over drawbridge

Kasteel Muiderslot heeft ook al zo’n indrukwekkende geschiedenis van 700 jaar en is even strategisch gelegen als Slot Loevestein. Vlakbij het vestingstadje Muiden en waar de rivier de Vecht uitmondt in de vroegere Zuiderzee, nu het IJmeer vlakbij Amsterdam. Deze oudste waterburcht van Nederland is helemaal omgeven met een diepe slotgracht. Net als Slot Loevestein overigens. Als de ophaalbrug eenmaal was opgetrokken, kon de vijand niet bij het kasteel komen. Een ring van water als verdediging. Heel leuk: in het interactieve Waterschild paviljoen kun je op Muiderslot meer leren over deze verdedigingsmethode en de Hollandse Waterlinies.

Fietsen rondom de kastelen

Sietse van Berkel stunts bikes on wall castle

Zelf ben ik opgegroeid vlakbij de zuidelijkste sluis van de Hollandse Waterlinie. Als kind vind je dat heel gewoon, maar nu weet ik hoe indrukwekkend het eigenlijk is. Tijdens fietstochten in het landschap van de Waterlinie zie je overal sluizen, forten en dijken. Wat wij normaal vinden, is best heel bijzonder. Niet voor niets zijn de Stelling van Amsterdam en de Nieuwe Hollandse Waterlinie uitgeroepen tot UNESCO Werelderfgoed.

Beide kastelen laten je beleven welke rol het water in Nederland speelt en je gaat met andere ogen kijken naar het Hollandse landschap. Verschillende interessegebieden komen bij elkaar. Dat vind ik heel mooi om te zien. Waar het Muiderslot de uitgelezen plek is om te laten zien hoe we water als verdedigingsmiddel hebben ingezet, is Slot Loevestein perfect gelegen voor een tentoonstelling over waterbeheer. Het kasteel ligt namelijk in een overstromingsgebied van twee rivieren. Tot hoever gaat het water stijgen als de rivier echt de ruimte nodig heeft? Zelf ervaar je dit ook als je aankomt via de landtong tussen de rivieren, een rit dwars door de ruige natuur. Ineens zie je het kasteel oprijzen uit de desolate wildernis. Prachtig, het doet mij altijd denken aan de beroemde Mont St. Michel.