Bloemencorso’s: fleurig en kleurig

Wat zou jij maken als je de opdracht had gekregen om een bloemensculptuur van een aantal meter hoog te bouwen? Een tijger die haar jong draagt? Een Vikingschip met drakenkoppen? Een gigantische egel van potloden (gemaakt van bloemen)? Een inbreker, inclusief masker, zaklamp en buit? Nee? Nou, dat is wat de Nederlanders zouden doen en hebben gedaan. Al deze sculpturen en nog duizenden meer zijn terug te vinden in de traditionele Nederlandse bloemenstoeten of -optochten, oftewel de bloemencorso’s.

© Maartje Hensen

Iedere zomer vormen veel Nederlandse dorpen en steden het toneel voor het spektakel dat deze jaarlijkse parades met zich meebrengen. Torenhoge sculpturen, hoger dan huizen en volledig bedekt met bloemen, rijden langzaam door de straten op praalwagens, tot grote vreugde van de vele bezoekers aan de kant van de weg. De optochten worden vaak vergezeld door muziekkorpsen en theatergroepen, en bezorgen iedereen een gezellig dagje uit.

De traditie dateert uit het einde van de 18e eeuw en komt oorspronkelijk uit Zuid-Frankrijk en Italië, maar de Nederlanders hebben er geheel hun eigen ding van gemaakt. Dat verbaast ook niet, aangezien Nederland de grootste bloemenexporteur ter wereld is, met bloemenvelden die ieder jaar in een prachtige kleurexplosie uitbarsten en daarmee een van de grootste attracties van het land vormen. (Lees meer over de do’s-and-don’ts van het bloesemtoerisme.) Tegenwoordig zijn de bloemencorso’s opgenomen in de lijst van immaterieel cultureel erfgoed van UNESCO vanwege de rol die ze spelen in de Nederlandse cultuur en geschiedenis.

Creatieve competitie

© Maartje Hensen

Zoals alle grootse tradities is deze een beetje excentriek maar tegelijk ook erg serieus. De optochten maken deel uit van wedstrijden waarbij praalwagens worden gebouwd door teams uit verschillende gebieden. Het behalen van de titel ‘beste praalwagen’ (of een van de subcategorieën die vaak worden toegekend) is een grote prestatie voor de deelnemers.

En die zijn talrijk. Er doen honderden vrijwilligers mee bij het bouwen van een praalwagen, wat niet verrassend is gezien de grootte ervan. Ze werken vaak maandenlang aan het bouwwerk, tot op het moment waarop de bloemen aan het frame worden bevestigd op de laatste paar dagen voor de optocht. Er wordt niet alleen belang gehecht aan de optocht zelf; de voorbereiding is ook belangrijk voor de gemeenschap. Zoals UNESCO aangeeft: ‘De corsocultuur gaat over meer dan alleen de optocht en de wedstrijd. Gezamenlijk wat drinken of eten na het werken aan de praalwagens en het regelmatig organiseren van feesten vormen een belangrijk onderdeel van het corso en creëren een gevoel van sociale cohesie en solidariteit, wat vaak de grootste motivatie is voor mensen om eraan mee te doen. ’

Bezoek een bloemencorso

Natuurlijk kunnen bezoekers ook de pracht van het bloemencorso aanschouwen. Aangezien ze op verschillende locaties plaatsvinden van de lente tot de herfst, heb je bij een bezoek aan Nederland een goede kans om er eentje te kunnen bekijken. Hier zetten we er een paar op een rijtje:

Bloemencorso Bollenstreek, april

Rondom deze optocht in het hart van de Nederlandse bloemenstreek die bekend staat als de Bollenstreek, is er een heel vijfdaags festival. Het bloemencorso zelf op zaterdag vormt daarvan het hoogtepunt. Praalwagens die zijn versierd met zoetgeurende hyacinten en andere voorjaarsbloemen leggen een route van 42 kilometer af van Noordwijk naar Haarlem, via Sassenheim, Lisse, Hillegom en andere dorpen. Alle dorpen en steden in de regio doen mee aan randactiviteiten van de optocht. De praalwagens kunnen ook bezichtigd worden in Haarlem op de zondag na het bloemencorso. De tijd van het jaar en de locatie van deze optocht bieden de perfecte mogelijkheid om hem te combineren met een bezoekje aan de Keukenhof en de bloembollenvelden in de Bollenstreek.

Varend Corso Westland, juli

In de loop van drie dagen varen de prachtig versierde praalwagens van het Varend Corso Westland door Naaldwijk, Maassluis, Den Haag en Delft. Het bloemencorso heeft ieder jaar een ander thema en er zijn onderweg volop interessante activiteiten.

Rijnsburg Flower Parade, augustus

Iedere tweede zaterdag van augustus bewegen zich praalwagens, auto’s versierd met bloemen, en muziekpodia door de straten van Rijnsburg, Katwijk en Noordwijk voor de Rijnsburg Flower Parade. Professionele bloemsierkunstenaars doen hun best om honderden bloemensoorten in deze prachtige creaties te verwerken, en acteurs voeren op rijdende podia scènes op die passen bij het thema van het jaar.

Corso Sint Jansklooster, augustus

Elk derde weekend in augustus wordt het dorp Sint Jansklooster getransformeerd door theater, muziek en prachtige praalwagens versierd met bloemen. Wij raden je aan om naar de lichtjesoptocht op vrijdagavond te gaan, wanneer de praalwagens versierd met prachtige lichtjes nog magischer lijken.

Corso Zundert, september

Dit is het grootste bloemencorso ter wereld. Ieder jaar neemt Corso Zundert het hele dorp over in voorbereiding op de meest bijzondere praalwagens.

Bloemencorso Lichtenvoorde, september

Er worden vier miljoen dahlia’s gebruikt om de spectaculaire praalwagens van het Bloemencorso Lichtenvoorde te versieren, met behulp van honderden vrijwilligers die maandenlang aan de bouw van de gigantische praalwagens werken. Een indrukwekkend staaltje vakmanschap!

Toekomstbestendig maken van de bloemencorso’s

Ondanks het sterke gevoel van traditie dat gepaard gaat met de Nederlandse bloemencorso’s, gaan ze ook met de tijd mee. Het verduurzamen van de praalwagens en de corso’s is een belangrijk onderwerp. Aanpassingen in de bouw en de bouwmaterialen maken een aanzienlijk verschil, vooral gezien de grootte van de praalwagens. De organisatoren van het Bloemencorso Bollenstreek hebben proeven uitgevoerd met het vervangen van steekschuim door panelen van mycelium. Door de samenstelling van schimmeldraden en hennep zijn ze biologisch afbreekbaar, waardoor ze ieder jaar grote hoeveelheden afval kunnen besparen. Ze proberen ook CO2-neutraal te worden door het gebruik van ledverlichting en pogingen om innovatieve ontwerpen te introduceren en duurzamer materiaal te gebruiken. Zo worden de fantastische ontwerpen van de Nederlandse bloemencorso’s toekomstbestendig gemaakt, zodat ze nog tientallen jaren langs veel enthousiaste bezoekers kunnen rijden.