Musea en vrijheid - 9 sep. 2024
Vrijheid is een kostbaar goed dat gekoesterd moet worden. Een belangrijke les uit het verleden is dat het beknotten van vrijheid van het individu of een staat geen goede zaak is. Musea over oorlogen, slavernij en kolonisatie spelen een cruciale rol in het benadrukken van dit thema. Zij laten de bezoeker kennismaken met het pijnlijke verleden waar lessen uit getrokken moeten worden en dat de waarde van vrede en vrijheid nooit of te nimmer vergeten mag worden.
Holocaust Museum
Het Nationaal Holocaustmuseum, geopend in het voorjaar 2024, is gevestigd in een voormalige Hervormde Kweekschool (Lerarenopleiding lagere school). Tijdens de oorlog gebruikten de nazi's de naastgelegen crèche als verzamel- en deportatieplaats voor Joodse kinderen. Het dagelijks leven van Joden voor de Tweede Wereldoorlog, de bevrijding en de omgang met de Holocaust in de Nederlandse herinneringscultuur komen in het museum aan bod. Het museum geeft op indringende wijze de geschiedenis van de Holocaust weer in Nederland en in de concentratie- en vernietigingskampen in bezet Europa.
Oranjehotel Scheveningen
In het begin van de oorlog zijn de meeste Nederlanders passief anti-Duits, maar vanaf 1943 groeit het verzet. De Scheveningse gevangenis wordt Het Oranjehotel genoemd. Hier zitten in de oorlog ruim 25.000 mensen vast, opgepakt voor zaken die de bezetter als overtreding ziet. Dit zijn verzetsmensen, maar ook Joden, communisten, Jehova's getuigen en zwarthandelaren. Een bezoek aan dit ‘hotel’ doet beseffen hoe kwetsbaar vrijheid is.
Nationaal Militair Museum
Het Nationaal Militair Museum (NMM) bevindt zich in Soesterberg in de provincie Utrecht. Het belicht de betekenis van de Nederlandse krijgsmacht in het verleden, het heden en de toekomst. De nadruk ligt op collecties van de Nederlandse land- en luchtmacht. Het NMM maakt deel uit van de Stichting Koninklijke Defensiemusea (SKD) en is gevestigd op een terrein van 45 hectare op de voormalige luchtmachtbasis Soesterberg.
Vrijheidsmuseum Groesbeek
Het Vrijheidsmuseum biedt een diepgaande en grensoverstijgende blik op het thema oorlog en vrijheid zonder grenzen, met de Tweede Wereldoorlog als centraal punt. Het museum vertelt het complexe verhaal van de twintigste eeuw en verbindt dit met actuele gebeurtenissen in Europa en de wereld. In de vaste en tijdelijke tentoonstellingen worden bezoekers meegenomen in de diverse perspectieven en menselijke dilemma’s van zowel burgers als soldaten. Het museum benadrukt dat er nooit één enkel verhaal is, maar juist een mozaïek van onbekende en vaak onderbelichte verhalen.
Het Victory Museum 1940-1945
Het Victory Museum, in de provincie Groningen, richt zich op de periode 1940-1945. Gelegen in de buurt van Grootegast, op het terrein van een voormalige boerderij, biedt het museum een uitgebreide collectie van militaire voertuigen, uniformen, wapens en andere historische voorwerpen uit de periode van 1939-1945. Naast voertuigen toont het museum ook persoonlijke bezittingen van soldaten, propagandamateriaal, en diverse documenten die een beeld schetsen van het leven tijdens de oorlog.
Koloniën van Weldadigheid
De Koloniën van Weldadigheid werden in de negentiende eeuw opgericht om armoede te bestrijden door stadsbewoners met een laag inkomen naar afgelegen gebieden te laten verhuizen en op het land te laten werken. Er ontstond een onderscheid tussen vrije koloniën, waar gezinnen vrijwillig woonden, en onvrije koloniën, waar gestrafte criminelen en bedelaars gedwongen werden opgenomen. Ondanks de nobele doelen, stuitten de onvrije koloniën op vragen over wettigheid en financiële risico's.
Tijdens hun hoogtijdagen halverwege de negentiende eeuw woonden er meer dan 11.000 mensen in de Nederlandse koloniën. Hoewel het systeem van de Koloniën van Weldadigheid uiteindelijk faalde in zijn oorspronkelijke doel om armoede structureel te verminderen, worden de koloniën tegenwoordig erkend als een belangrijk sociaal experiment in de Europese geschiedenis. De Koloniën van Weldadigheid in Drenthe, Overijssel en Vlaanderen gelegen kregen in juli 2021 de status van UNESCO Werelderfgoed vanwege hun historische invloed op de samenleving.
Vredespaleis Den Haag
Het Vredespaleis in Den Haag is een opmerkelijk gebouw. Zowel het interieur als het exterieur wordt gekenmerkt door bijzondere decoratieve elementen, kunstwerken en sculpturen. Tijdens de vredesconferentie in 1907 werd een oproep gedaan om bij te dragen aan de bouw van het Vredespaleis. Vele landen gaven gehoor aan deze oproep en schonken een kunstwerk of bouwmateriaal om hun steun tot uiting te brengen.
De bezoeker krijgt via een audiotour informatie over de geschiedenis van het Vredespaleis en de werking van de instellingen die erin gevestigd zijn. In de tuin staan vele internationale kunstwerken. Zij vertellen iets over het belang van vrede en vrijheid in de wereld. Neem het standbeeld 'The Witness’, een bronzen kat van 3,3 m hoog. De kat staat voor de ingang van de Bibliotheek en bewaakt zo de grootste bronnen van kennis over internationaal recht wereldwijd.
FENIX Rotterdam (opening 2025)
In de eerste helft van 2025 gaat FENIX in Rotterdam open. Het museum belicht grensverleggende migratie door middel van hedendaagse internationale kunst op een oppervlakte van 16.000 vierkante meter. FENIX is gevestigd aan de Maas, op de plek van vertrek en aankomst waar in de negentiende eeuw ruim drie miljoen personen hun geluk over de oceaan gingen zoeken. De wisselende internationale kunstcollecties, het kofferdoolhof bestaande uit ruim 2.000 koffers en de tentoonstelling ‘Family of Migrants’ laten de bezoeker ervaren hoe migratie gevormd is.
De Tornado, een opmerkelijke constructie, wervelt uit het museumpand omhoog. Dit kunstwerk bestaat uit twee trappen die in elkaar draaien als een helix die uit de historische loods omhoog wervelt. Met een van deze trappen kiezen bezoekers hun route naar boven. De eerste etage biedt toegang tot het museum. Verder omhoog is het uitzichtpunt, met het panorama over de Maas en de noordkant van Rotterdam. De totale hoogte van de Tornado wordt bijna 30 meter.